"ВЕСТ" ОТКРИВА ВО АРХИВАТА НА "ЊУЈОРК ТАЈМС" : УШТЕ ВО 1946 ГОДИНА
ЕКСКЛУЗИВНО: "ВЕСТ" ОТКРИВА ВО АРХИВАТА НА "ЊУЈОРК ТАЈМС" : УШТЕ ВО 1946 ГОДИНА
Од ОН се барало да го спречи геноцидот врз Егејците
На 14 ноември 1946 во Обединетите нации е поднесен меморандум со кој се бара формирање на обединета и независна Македонија под протекторат на ОН. Во меморандумот што го објавил и "Њујорк тајмс", се бара и Советот за безбедност да го спречи теророт на
Угледниот американски весник "Њујорк тајмс" во 1946 година известува дека во Обединетите нации е поднесен меморандум со кој се бара формирање на обединета и независна Македонија под протекторат на ОН. Исто така, во меморандумот се бара и Советот за безбедност да го спречи теророт на Грција врз Македонците во Егејска Македонија.
Меморандумот е поднесен на 14 ноември 1946 од Коста Попов, лидерот на Македонската политичка организација во САД и Канада (МПО).
Ова е значаен документ со кој не само што се потврдува геноцидот врз Македонците во Грција, туку се регистрира и дека ОН биле известени за тоа.
"Вест" го откупи од архивата на "Њујорк тајмс" текстот насловен "Од ОН побарано да формира обединета Македонија", објавен на 15 ноември 1946. Во него се вели:
"Создавање на обединета и независна Македонија 'под протекторат на Обединетите нации' беше побарано денеска (14 ноември н. з.) во меморандумот поднесен до Генералниот секретар Тригве Ли од Коста Попов, претседател на Македонската политичка организација во САД и Канада.
'Македонија е се уште поделена меѓу Југославија, Грција и Бугарија', се вели во меморандумот. Таа е постојан предмет на спор меѓу балканските земји, што може да се елиминира со обединувањето, вели меморандумот и истакнува дека трите земји 'со децении се караат и борат за да ја освојат и анектираат Македонија'.
Г. Попов исто така бара Советот за безбедност да го разгледа прогонот и апсењето на Македонците во Егејска Македонија. Тој бара Советот 'да најде начин и еднаш за секогаш да го запре системот на терор во Егејска Македонија'.
Меморандумот обвинува дека 'таму илјадници Македонци се уапсени и прогонети'.
'Илјадници од нив се убиени од вооружени грчки банди, кои добиваат помош од локалните грчки власти. Грција сега стана земја на терор, пљачкосување, тортура и ладнокрвни убиства. Речиси нема село или град во грчка Македонија што не страдало од нападите на формации од вооружени грчки банди, познати како бурандари', се вели во меморандумот."
Во тоа време Македонската политичка организација во САД и Канада (МПО) била една од најголемите организации на македонската дијаспора во Северна Америка, и се залагала за обединета и независна Македонија. Македонската историографија има амбивалентен однос кон МПО, поради тоа што во неа имало и организации на Македонци кои се сметале себеси за Бугари. Иако слоганот на МПО бил "Македонија на Македонците", сепак многу од нив не признавале дека постои посебна македонска етничка припадност.
Историчарката Виолета Ачкоска вели дека овој меморандум поднесен во ОН е познат во нашата историографија. Таа укажува на негови два многу важни аспекти - дека за меморандумот МПО тогаш биле во дослух и со првиот македонски претседател Методија Андонов Ченто, кој се залагал за обединета Македонија со поголема независност во рамките на Титова Југославија, и дека со него се сведочи за континуитетот на грчкиот геноцид врз Егејците.
"Документи покажуваат дека е разговарано за ова со Ченто и дека тој им дал за право на МПО да го поднесат меморандумот во ОН. Веројатно тоа е една од причините и поради кои настрадал", вели Ачкоска.
Интересно е дека меморандумот во ОН е поднесен 5 дена пред судењето на Ченто - тој е уапсен на 14 јули, а судењето е почнато на 19 ноември 1946. Судењето завршило за два дена и Ченто е осуден на 11 години затвор.
Ачкоска вели дека 1946-та е клучна за затворањето на таканареченото "македонско прашање". Имено, и покрај многу барања за создавање обединета Македонија, Југославија, која го зела правото да биде носител на решавањето на македонското прашање не ја покренува таа тема на Париската мировна конференција. На оваа конференција водена од 29 јули до 15 октомври 1946, земјите победнички од Втората Светска војна ги договарале мировните договори со Италија, Романија, Бугарија, Унгарија и Финска и со тоа меѓу другото е променета и југословенско-италијанската граница.
"Македонското прашање е ставено ад акта во интерес на Титовата југословенска политика за зачувување на Авнојска Југославија", вели Ачкоска.
По завршувањето на војната, Титова Југославија од 1945 ги помагала грчките комунисти во борбата против ројалистите во граѓанската војна во Грција. Македонците во Егејска Македонија се бореле на страната на комунистите оти тие ја поддржувале идејата за независна Македонија. Поради тоа грчкиот прогон врз Македонците бил уште поинтензивен.
"Барањето од Советот за безбедност да го спречи теророт врз Македонците во Егејска Македонија е битно сведоштво дека грчкиот физички геноцид што почнал во 1913 има континуитет до 1949 година. А потоа тој продолжил со духовен геноцид, оти Македонците биле казнувани ако зборуваат македонски, та дури и јазиците им биле сечени, а децата биле асимилирани и воспитувани како Грци", вели Ачкоска.
М. Костова
***
Македонската дијаспора и грчкиот геноцид
Македонската дијаспора во САД, иако идеолошки поделена на десничарска и левичарска, сепак активно лобирала против грчкиот геноцид и македонскиот егзодус во граѓанската војна во Грција од 1946-49.егзодусот.
Левичарската Македонска народна лига (МПЛ), на чело со Ѓорѓи Пирински во 1947 година протестирале во Комитетот за надворешна политика на американскиот Сенат против фактот дека САД по 1945-та дале 400 милиони долари во Грција и Турција за да осигураат дека двете земји нема да потпаднат под комунистички режим. МПЛ укажува во Сенатот дека Егејците се директни жртви на оружјето кое грчките власти го купувале со тие пари.
Угледниот американски весник "Њујорк тајмс" во 1946 година известува дека во Обединетите нации е поднесен меморандум со кој се бара формирање на обединета и независна Македонија под протекторат на ОН. Исто така, во меморандумот се бара и Советот за безбедност да го спречи теророт на Грција врз Македонците во Егејска Македонија.
Меморандумот е поднесен на 14 ноември 1946 од Коста Попов, лидерот на Македонската политичка организација во САД и Канада (МПО).
Ова е значаен документ со кој не само што се потврдува геноцидот врз Македонците во Грција, туку се регистрира и дека ОН биле известени за тоа.
"Вест" го откупи од архивата на "Њујорк тајмс" текстот насловен "Од ОН побарано да формира обединета Македонија", објавен на 15 ноември 1946. Во него се вели:
"Создавање на обединета и независна Македонија 'под протекторат на Обединетите нации' беше побарано денеска (14 ноември н. з.) во меморандумот поднесен до Генералниот секретар Тригве Ли од Коста Попов, претседател на Македонската политичка организација во САД и Канада.
'Македонија е се уште поделена меѓу Југославија, Грција и Бугарија', се вели во меморандумот. Таа е постојан предмет на спор меѓу балканските земји, што може да се елиминира со обединувањето, вели меморандумот и истакнува дека трите земји 'со децении се караат и борат за да ја освојат и анектираат Македонија'.
Г. Попов исто така бара Советот за безбедност да го разгледа прогонот и апсењето на Македонците во Егејска Македонија. Тој бара Советот 'да најде начин и еднаш за секогаш да го запре системот на терор во Егејска Македонија'.
Меморандумот обвинува дека 'таму илјадници Македонци се уапсени и прогонети'.
'Илјадници од нив се убиени од вооружени грчки банди, кои добиваат помош од локалните грчки власти. Грција сега стана земја на терор, пљачкосување, тортура и ладнокрвни убиства. Речиси нема село или град во грчка Македонија што не страдало од нападите на формации од вооружени грчки банди, познати како бурандари', се вели во меморандумот."
Во тоа време Македонската политичка организација во САД и Канада (МПО) била една од најголемите организации на македонската дијаспора во Северна Америка, и се залагала за обединета и независна Македонија. Македонската историографија има амбивалентен однос кон МПО, поради тоа што во неа имало и организации на Македонци кои се сметале себеси за Бугари. Иако слоганот на МПО бил "Македонија на Македонците", сепак многу од нив не признавале дека постои посебна македонска етничка припадност.
Историчарката Виолета Ачкоска вели дека овој меморандум поднесен во ОН е познат во нашата историографија. Таа укажува на негови два многу важни аспекти - дека за меморандумот МПО тогаш биле во дослух и со првиот македонски претседател Методија Андонов Ченто, кој се залагал за обединета Македонија со поголема независност во рамките на Титова Југославија, и дека со него се сведочи за континуитетот на грчкиот геноцид врз Егејците.
"Документи покажуваат дека е разговарано за ова со Ченто и дека тој им дал за право на МПО да го поднесат меморандумот во ОН. Веројатно тоа е една од причините и поради кои настрадал", вели Ачкоска.
Интересно е дека меморандумот во ОН е поднесен 5 дена пред судењето на Ченто - тој е уапсен на 14 јули, а судењето е почнато на 19 ноември 1946. Судењето завршило за два дена и Ченто е осуден на 11 години затвор.
Ачкоска вели дека 1946-та е клучна за затворањето на таканареченото "македонско прашање". Имено, и покрај многу барања за создавање обединета Македонија, Југославија, која го зела правото да биде носител на решавањето на македонското прашање не ја покренува таа тема на Париската мировна конференција. На оваа конференција водена од 29 јули до 15 октомври 1946, земјите победнички од Втората Светска војна ги договарале мировните договори со Италија, Романија, Бугарија, Унгарија и Финска и со тоа меѓу другото е променета и југословенско-италијанската граница.
"Македонското прашање е ставено ад акта во интерес на Титовата југословенска политика за зачувување на Авнојска Југославија", вели Ачкоска.
По завршувањето на војната, Титова Југославија од 1945 ги помагала грчките комунисти во борбата против ројалистите во граѓанската војна во Грција. Македонците во Егејска Македонија се бореле на страната на комунистите оти тие ја поддржувале идејата за независна Македонија. Поради тоа грчкиот прогон врз Македонците бил уште поинтензивен.
"Барањето од Советот за безбедност да го спречи теророт врз Македонците во Егејска Македонија е битно сведоштво дека грчкиот физички геноцид што почнал во 1913 има континуитет до 1949 година. А потоа тој продолжил со духовен геноцид, оти Македонците биле казнувани ако зборуваат македонски, та дури и јазиците им биле сечени, а децата биле асимилирани и воспитувани како Грци", вели Ачкоска.
М. Костова
***
Македонската дијаспора и грчкиот геноцид
Македонската дијаспора во САД, иако идеолошки поделена на десничарска и левичарска, сепак активно лобирала против грчкиот геноцид и македонскиот егзодус во граѓанската војна во Грција од 1946-49.егзодусот.
Левичарската Македонска народна лига (МПЛ), на чело со Ѓорѓи Пирински во 1947 година протестирале во Комитетот за надворешна политика на американскиот Сенат против фактот дека САД по 1945-та дале 400 милиони долари во Грција и Турција за да осигураат дека двете земји нема да потпаднат под комунистички режим. МПЛ укажува во Сенатот дека Егејците се директни жртви на оружјето кое грчките власти го купувале со тие пари.
Десничарската МПО и нејзиниот лидер Коста Попов, инаку родум од Воденско, од 1946 година активно во Битола праќале помош во облека и пари за жртвите на егзодусот.
http://www.vest.com.mk/default.asp?id=154490&idg=8&idb=2429&rubrika=Makedonija
